Een snel curriculum vitae van Albrecht Marinus Sprenger

• HBS
• Studie tuinbouw in Wageningen
• Adjunct –landbouwconsulent in Noord-Holland (1905-1907)
• Rijkstuinbouwconsulent Maastricht (1907-1917)
  Redde daar voorlopig de kersencultuur door bijen in te zetten bij de bestuiving
• Medeoprichter Natuurhistorisch Genootschap
• Leraar aan de Hoogere Land-Tuin-en Bosbouwschool (1917)
• Op de leeftijd van 38 jaar: hoogleraar tuinbouwplantenteelt in Wageningen (1918)
• Directeur van het door hem opgezette instituut voor onderzoek op het gebied van verwerking van groenten en fruit (1936)
• Emeritaat (1947)
• Uit het in 1936 opgerichte instituut vloeit voort het I.B.V.T. (Instituut Bewaring VerwerkingTuinbouwproducten); dit wordt in 1952 als het Sprengerinstituut gedoopt. Dit ging later op in het Instituut Agrotechnologisch Onderzoek (ATO).
• Asef gebruikt schilderijen van Sprenger als illustratie op haar kalender (1953, 1958)
• Overlijden (1958)

Prof. A.M. Sprenger (1881-1958). Foto: Historisch archief FB

Enkele verdiensten bekeken

Het redden van de Limburgse kersenteelt met bijen

Je zou denken dat Limburgers niet vreemd opkeken van zijn voorstel om bijen in te zetten voor de bevruchting van kersenboomgaarden. Nou, mooi wel! Sprenger moest een pistool dragen. Voor alle zekerheid. Bevriende pastoors hielpen hem, maar als de hulp van Boven en de pastoor uitbleef, kon hij terugvallen op zelfverdediging met een pistool.

Zorgen voor opleving fruitteelt

Sprenger deed in Wageningen onderzoek naar betere onderstammen voor fruitbomen en hij introduceerde een snoeimethode voor laagstamfruitboomgaarden. Daardoor was er een heropleving van de fruitteelt, ook buiten de landsgrenzen.

Fruitverwerking en handel bevorderen

Hij wordt wel ‘de rode professor’ genoemd vanwege zijn grote betrokkenheid bij de Nederlandse tuinders en fruittelers. Omstreeks 1930 verkeert de tuinbouw in een diepe crisis. Doordat de buurlanden hun markt afschermen, blijven telers hier zitten met grote hoeveelheden onverkoopbaar fruit. Sprenger hoorde geklaag van boeren die fruit moesten zien doordraaien. Sprenger werkte uit compassie met de boeren aan methodes om meer met fruit te doen. Verwerking. Zoals in most.

Sprenger heeft in dat verband zelfs een drankje op zijn naam staan. De Most van Sprenger.

“Steunt Nederlands fruitteelt en nijverheid, bevordert uw gezondheid en drinkt Zoete Most’. Met deze kreet probeert professor A.M. Sprenger in de crisisjaren iedereen aan het vruchtensap (“Zoete Most” ) te krijgen.

In 1934 zijn er naast het Laboratorium voor Tuinbouwplantenteelt al zes fabrieken die vruchten verwerken. In 1935 wordt er landelijk 1200 ton fruit verwerkt: appels, peren, kersen, aardbeien, rabarber en allerlei soorten bessen. In het land spreekt men zelfs van de ‘Zoete Most-beweging’.

En hij zag het belang in van koeling. Hij had ook handelsgeest. Hij bepleitte export van Hollands fruit (naar de koloniën), terwijl de schepen als retourvracht exotisch fruit mee zouden nemen.

Fruit veredelen

Sprenger was de ontwikkelaar van de appelrassen als de Prinses Beatrix en de Prinses Irene. Vaak waren het kruisingen met de Cox’ Orange Pippin er in. Deze twee genoemde rassen kregen in 1950 een rapport van de NFO.

Schilderen

Sprenger schilderde de nieuwe rassen die hij ontwikkelde. Dit met het doel de afbeelding van de appels voor het nageslacht te bewaren. Maar hij schilderde ook “voor het mooi”.

Kortom

Sprenger was een veelzijdig mens, voor schilderkunst én pomologie. Hopelijk krijgen we ooit nog eens een overzichtstentoonstelling van zijn werk.

Tot dan moet u het doen met prenten in oude boeken en deze foto van een schilderij van Sprenger zonder titel. Op Internet vind je verder vooral afbeeldingen van de Sprenger-sierappel…….

Een schilderij (olieverf op doek) zonder titel van A.M. Sprenger

Bronnen:

• Ineke Lauer en Anneke Wellensiek-Manger “Voor het nageslacht” in: Dirk Duijzer “Appeltjes van Oranje” LTO-uitgave 2002
• Resource, weekblad voor Wageningen UR