Dinsdag, 29 augustus 2006 - MAAS EN WAAL - Pruimen, appels, peren, kersen. De fruitstalletjes op het Maas en Waalse platteland puilen uit van het zomerfruit. Maar een bordje krozen te koop zul je zelden aantreffen. Over een vergeten vrucht uit grootmoeders tijd

Vele jaren geleden kon je ze nog achter glas en deksel vinden in de rekken van de buurtsuper: krozenjam van Betuws Flipje.

Maar krozen zijn zo zoetjesaan uit het gevarieerde fruitrepertoire van het Land van Maas en Waal verdwenen.

De laatste echte krozenboomgaard van het land staat in Boven-Leeuwen, in de tuin van groepsaccommodatie De Bankenhoeve aan de Prins Bernhardstraat.

In de tuin van het familiebezit plukt Thijs Banken, als het even wil zomeren, manden vol krozen van de grillig gevormde hoogstammers. Thijs maakt er in Druten jam, sap en wijn van.

De smaak van de vrucht zweeft ergens tussen abrikoos, kers, pruim en de minder bekende mirabel in.

Maar het bijzondere aroma van de kerspruim, zoals de fris smakende vrucht ook wel wordt genoemd, laat de kroos volgens Thijs Banken met geen enkele andere fruitsoort vergelijken. De Prunus cerasifera, zoals z’n Latijnse benaming luidt, komt oorspronkelijk waarschijnlijk uit Klein Azië.

Het vermoeden bestaat dat de fruitboom via de Romeinen in Europa terecht is gekomen.

De kroos is volgens Thijs Banken een typische Maas en Waalse vrucht.

Krozen houden namelijk van warmte.

De relatief milde temperaturen in rivierenland maakt dat de fruitsoort tussen Druten en Dreumel prima gedijt.

Elders in Europa tref je krozenbomen veelvuldig aan, bijvoorbeeld in het voormalige Oost- Duitsland, Tsjechië en Turkije.

De kroos was in een ver verleden in het Land van Maas en Waal erg populair.

Op bijna ieder erf stond wel een krozenboom, die voorzag in de jamconsumptie van een heel gezin.

Maar de arbeidsintensieve hoogstamteelt, de nachtvorstgevoeligheid en de opkomst van pruimen die het jaar rond te krijgen zijn, heeft van de kroos een zeldzame verschijning gemaakt in Nederland.