“Een waardevolle aanwinst met een bijzonder verhaal”. Dat zijn de woorden die vrijdag 13
december klinken bij het planten van een Saffraanpeer in de Collectieboomgaard in
Middenbeemster.
Te midden van leden en gasten van de POMologische Vereniging Noord-Holland onthullen het
erelid Henk Houtman, die deze dag 90 jaar wordt en Fleur Bruin, die tijdens een stage in Zuid-Afrika
de boom op het spoor is gekomen, een herinneringsboombank. In het midden daarvan wordt één
van de drie geënte Saffraanperen geplant. Uitgestorven in Noord-Holland, terug gevonden in
Kaapstad’.
Een overblijfsel van de nederzetting van de VOC in Zuid-Afrika. Ooit meegenomen door
de bemanning van een schip van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en geplant in de
Kaapkolonie. Daar uitgegroeid tot een martiale boom van inmiddels honderden jaren oud,
omgeven door een hek, onder streng toezicht in een natuurpark.
Het is de POM gelukt daar drie enten van te krijgen en naar Nederland te halen waardoor de
Saffraanpeer toegevoegd kan worden aan de verzameling van 333 unieke rassen die de afgelopen
tien jaar verzameld zijn en geplant in deze collectieboomgaard.
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de boomgaard organiseert de POM op deze dag een
symposium rond het thema ‘Met oude fruitrassen de toekomst in’.
De start is voor de burgemeester van de Beemster en voorzitter Werelderfgoed Nederland, de
Heer Harry Brinkman die via de Beemsterpolder veel fruitbomen ‘in zijn portefeuille heeft’. De
Collectieboomgaard neemt daarin echter een unieke plaats in vanwege de vele, vaak enige
exemplaren van bomen die ooit in deze provincie hebben gestaan. Een uniek plekje in dit unieke
werelderfgoed.
Daarna geven drie andere sprekers, ieder vanuit hun eigen deskundigheid hun visie. Een volle zaal
met tachtig genodigden en belangstellenden luisteren geïnteresseerd naar de voordrachten.
Dr. ir. Bert Visser, directeur van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland te Wageningen
benadrukt het belang van samenwerking en uitwisseling tussen wetenschap en praktijk.
Het CGN werkt aan behoud , ontwikkeling en duurzaam gebruik van biodiversiteit wat van belang is
voor de landbouw, tuinbouw,en bosbouw. Eén van de activiteiten is de opbouw, het onderhoud en
de distributie van collecties. Omdat het geen zin heeft van fruit (appels) zaden te bewaren als
genenbestand is het belangrijk collectieboomgaarden als die van de POM in stand te houden. De
genen zitten in de bomen! Hij wijst op de stichting ‘De Oerakker’, een initiatief tot bundeling van
organisaties die zich bezig houden met het behoud van traditionele Nederlandse gewassen. Hij
eindigt met de boodschap: “Diversiteit is nuttig, mooi en lekker. Diversiteit is het eten op je bord.”
Een heel andere invalshoek wordt gekozen door Joop van Diepen van de Boerderijenstichting , c.q.
Vereniging Vrienden van de Stolp. In sappig Westfries verhaalt hij van de terugkeer van de
hoogstamboomgaarden naast de gerestaureerde stolpen. Met de verhalen van zijn jeugd op de
boerderij weet hij ook de lachspieren van zijn gehoor te activeren. De serieuze boodschap is dat
het Noord-Hollands landschap met stolpen en boomgaarden de oude allure weer terug moet
krijgen.
Harry van der Laan is eigenaar van een flinke boomgaard met 83 verschillende oude rassen in
Groningen. Hij breekt een lans voor het benoemen van de collecties van oude fruitrassen tot
nationaal erfgoed. “Op welke wijze kan de historie van onze Nederlandse fruitrassen inclusief de
streekrassen en de verwante boomgaardcultuur goed bewaard blijven, niet alleen voor nu maar
ook in de verre toekomst, zodat deze kennis in ons nationaal geheugen gegrift kan worden en dat
ook het genenmateriaal behouden blijft.”
Nadat de jarige Henk Houtman en Ger Ernsting, deskundige leden van de POMvNH, aangeschoven
zijn bij de sprekers wordt met prikkelende stellingen en stevige pleidooien in een paneldiscussie
het symposium afgesloten.
Dat de hoogstamboomgaarden wel degelijk toekomst hebben mag geconcludeerd worden uit de
afsluitende woorden van (dag)voorzitter Cees Vroegop. Hij eindigt met het voorlezen van het
gedicht dat gemaakt is bij de start van de collectieboomgaard, waarin op speelse wijze de mooie
namen van oude fruitrassen langskomen.
Tenslotte worden de organisatoren bedankt en dan kunnen de aanwezigen de middag evalueren
onder het genot van een drankje in de voorzaal van paviljoen ‘De Jonckheeren’ van de golfclub
Beemster. Een waardevol gebeuren voor de leden en gasten van de POMologische Vereniging
Noord-Holland.
Klik hier voor de fotoreportage
en hier voor de video.
|