Cider en oude appelrassen in Baskenland  


Door Arja

In Baskenland zijn nog veel oude appelrassen. Deze zijn de basis voor de Baskische “nationale” drank: cider. Reeds in de elfde eeuw staat beschreven dat er appelboomgaarden zijn. Al vroeg in de geschiedenis wordt ook gewag gemaakt van het maken van cider.

De Romeinen zouden de Basken geleerd hebben om cider maken. Althans volgens de overlevering. De geschiedenis is op dit punt niet helemaal duidelijk. Wel is duidelijk dat cider nog steeds een zeer geliefde drank is in Baskenland. Dit draagt bij aan het voortbestaan van oude appelrassen. Gedurende lange tijd zijn de appelboomgaarden en de cider beschermd geweest door wettelijke regels.

De Basken waren de eersten, die commercieel op walvissen jaagden. Op hun reis van en naar Groenland en New Foundland namen ze cider mee om te drinken. Cider blijft 6 maanden goed. In Nederland was dat in die tijd bier. Dit heeft daar bijgedragen aan de grote aantallen appelboomgaarden. In de zeventiende eeuw werd echter het aantal appelboomgaarden minder door de komst van graan, de basis voor het bier. Ook werd de walvisvaart deels overgenomen door andere landen.

In de provincie Guipuzcoa waren er in het begin van de twintigste eeuw nog steeds veel kleine cidermakerijen. In die tijd werd zelf het hebben van appelboomgarden door de provincie gesubsidieerd ( van 1930 tot de Spaanse burgeroorlog). Na de tweede wereldoorlog nam de cider productie weer toe en zo ook het aantal boomgaarden met hun oude appelrassen. Voor een goede cider zijn nl. meerdere appelvariëteiten nodig.

Bij een bezoek aan het gebied werd door een kenner de volgende lijst met oude appelrassen opgesteld, waarbij sagarra appel betekent.

  • Errege sagarra (renetsoort )
  • San Juan sagarra
  • Mantoni sagarra
  • Txintxerri sagarra
  • Urtebi haundi
  • Urtebi txiki
  • Errezil sagara
  • Orkolo sagarra

Gelukkig voor het voortbestaan van de rassenrijkdom is dat je echt verschillende rassen appels moet gebruiken voor het cider maken. De cultuur rond cider is springlevend. Zo kun je in cidermakerijen dineren in kelders met vaten cider waaruit de cider met een straal van 5 meter in het glas gespoten wordt. De standaard maaltijd is daar omelet met kabeljauw, kabeljauw, steak en met kaas met noten toe. Er wordt gegeten van één bord met vier personen. En daarbij word de maaltijd opgevrolijkt door cidermuziek van bijv. de groep Kalakan.

Dit alles en het feit dat er nog veel cider producenten zijn in Baskenland, is goed nieuws voor de oude appelsoorten!

Verder lezen en kijken:



Aan de inhoud van deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend
©2001- POMologische Vereniging Noord-Holland