De Kruidenierspeer ofwel de Oomskinderpeer

 


De op één na vroegste peer in ons land is de Kruidenierspeer. Alleen de Janbaas, een nauw verwant ras, is een dag of 10 eerder rijp. De Janbaas is op 18 juli in groten getale consumptierijp, de Kruidenierspeer is dat als augustus in zicht komt. Hij is meestal net iets eerder dan de Noordhollandsche Suikerpeer. Wie vanaf half juli elke dag peren wil eten, plante dus de Janbaas, de Kruidenierspeeer en de Noordhollandsche Suikerpeer aan.

Een stukje geschiedenis

De Kruidenierspeer is waarschijnlijk rond de Eerste Wereldoorlog ontwikkeld. Zijn naamgever is, u raadt het al, de familie Kruidenier, vermoedelijk uit het Zuid-Hollandse afkomstig. Hoe hij aan de naam Oomskinderpeer komt, is onduidelijk. Wellicht dat door de zoete, verder neutrale smaak deze peer in de smaak viel bij jonge neefjes en nichtjes van oom Kruidenier? De naam Oomskinderpeer komt voor het eerst voor in een kwekerslijst uit 1917. Na de Tweede Wereldoorlog is ze bij de professionele kwekers in ongenade gevallen: zij wordt afgevoerd uit de 6e Rassenlijst in 1948. Late, onregelmatige en onvoldoende vruchtbaarheid en ook kankergevoeligheid zijn hiervoor de motivering. Import van vroege peren, mogelijk geworden door Europese eenwording en daarmee snellere verbindingen met Zuid-Europa, versnelde het verdwijnen uit de commerciële wereld van deze peer.

De boom

De boom is een forse groeier. Ook in struikvorm torent hij al vlot boven anderen uit.

De kruidenierspeer; een boom in struikvorm ca. 15 jaar oud
Foto: Bas van Andel

De boom; de vruchten

De vruchten kunnen we het beste bespreken aan de hand van de volgende foto.

Acht Kruideniersperen op rij.
Foto: Bas van Andel

Deze foto toont 8 peren, gelijktijdig geplukt van één en dezelfde boom, en wel op 29 juli 2006. De foto laat heel goed zien dat de vruchten heel ongelijk rijp worden. Terwijl de linker peer nog groen en stoofbaar is, wordt de rechter peer al beurs. De middelste peren vertonen een rode blos. Deze is maar enkele dagen aanwezig, binnen enkele dagen is de peer knalgeel en melig. De foto laat perfect zien dat de hedendaagse grootschalige teelt en handel niets kunnen met deze peer: ongelijk rijp, snel melig.

De peren vertonen met hun vorm, ongelijke rijping en kleurverandering grote overeenkomst met de Janbaas; zie eerder artikel daarover.

Nog wat eigenschappen: het blad en de kelk

Onderstaande foto laat zien dat de kelkholte op zich vlak is, maar dat het lijkt alsof de ingedroogde bloesemrestanten er nog aan zitten. Het blad laat de uitgesproken duidelijke nerven in het blad goed zien. Het blad heeft dit gemeen met ….de Janbaas. De dames en heren genetici hebben er echt verstand van, maar waarschijnlijk is het een goede gok dat de Kruidenierspeer uit de Janbaas is voortgekomen. In ieder geval is het zeer naaste familie.

De Kruidenierspeer: kelk en blad
Foto: Bas van Andel

Een mooi plaatje: de roodste Kruidenierspeer van de struik
Foto: Bas van Andel

De peren vallen gemakkelijk al vroeg rijp af. Bijgaande foto van 29 juli 2006 spreekt wat dat betreft boekdelen. Tot vreugde van de New Hampshire kip.

De smaak

De Kruidenierspeer smaakt als rijpe vrucht zoet, en verder vooral neutraal. Het typische en uitgesproken aroma van de net eerder rijpe Janbaas proeft men hier slechts op de achtergrond. Wie van aroma houdt, treft na de Janbaas in een Kruidenierspeer een minder smakelijk maar nog wel lekker peertje. Het (vaste)vruchtvlees neigt soms naar korreligheid. De peer is iets aan de (te) droge kant.

Het inwendige van de peer

Onderstaande foto’s laten zien dat de Kruidenierspeer ook qua inwendig aanzien sterkt lijkt op de Janbaas. Men lette weer op de stervormige vorm van het klokhuis die zichtbaar wordt bij een horizontale dwarsdoorsnee.

De bloesem

Graag onthoud u ik niet de bloesem van de Kruidenierspeer. Een vergelijking met de bloesem van de Janbaas leert dat er wel degelijk verschil is, ook qua bloesem. De Janbaas heeft een opvallender, mooiere bloesem.

Bloesem van de Kruidenierspeer.
Foto: inventarisatieproject Pomologische Vereniging Noord-Holland"

Verder lezen:

Bongerd Groote Veen heeft op zijn voortreffelijke website gedetailleerder feiteninformatie over de Oomskinderpeer alias de Kruidenierspeer. Eindelijk heb ik de vrienden van Bongerd Groote Veen op één foutje kunnen betrappen. Zoals gezegd, de Oomskinderpeer is niet de vroegste peer; de Janbaas is hem echt 10 dagen vóór. Het zij meteen vergeven. Onderaan zijn artikel staat tevens een goede literatuurverwijzing.

In “Nederlandsche Fruitsoorten” van de Nederlandsche Heidemaatschappij uit 1942 staat onder de kop Oomskinderpeer ook een goede beschrijving.



Aan de inhoud van deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend
©2001- POMologische Vereniging Noord-Holland