Gamerse Zure  


Dit keer bespreken we een appelras, dat een belangrijke rol heeft gespeeld in de appelmoesbereiding van weleer, maar dat inmiddels in de vergetelheid is geraakt.

Het betreft de Gamerse Zure. Beschreven als typisch Brabantse appel in het boekje “hoogstamvruchtbomen” van J.Brands e.a. uit 1985. Maar de oorsprong ligt in het Gelderse. Gameren is een plaats in de Bommelerwaard tussen Den Bosch en Utrecht. Het rivierkleigebied met rijke fruitteelttraditie, aanpalend aan de Betuwe, is ook de bakermat van de Drielse Groene.

Hoe ver de appel verspreid is geweest, is onbekend. Omdat het appelras zware appels voor de appelmoesbedrijvigheid kon leveren, zal de verspreiding vrij ruim geweest zijn, valt aan te nemen. Maar of de verspreiding van een appelras met zware appels, - waarvoor vocht en meststoffen nodig zijn die in klei zitten- ook buiten de vruchtbare kleigebieden plaatsvond is te betwijfelen.

De appel

De Gamerse Zure is een robuuste appel, wat bonkig zelfs, die, bij goede bemesting van de bodem, hele zware appels op kan leveren. Deze appels hebben door hun robuuste vorm om te beginnen al sierwaarde. Verder worden ze aanbevolen voor de appelmoes; volgens de eigenaar van één van de laatste oude bomen van het ras kan geen ander ras tippen aan de appelmoeskwaliteit. Het is een tamelijk vroeg ras (rond eind augustus/september). Voor wie van een fris-zure appel houdt, is de appel een week of 5 na de oogst als handappel te gebruiken.

De Gamerse Zure stamt uit de tijd van het hoogstamfruit. Hoe oud het ras is, is onbekend.

Beelden van de Gamerse Zure

Triootje Gamerse Zure

Wat meteen opvalt aan dit (val)fruit, dat is de bonkigheid. De appels zijn ongelijk van grootte, en hebben enigszins ribben en, zo kun je wel zeggen, stevige koppen bij de kelk. De ongelijke, bonkige vorm is een kenmerk dat ongetwijfeld aan de teloorgang van het ras heeft bijgedragen.

Ze hebben een korte, dikke steel, vaak met roest eromheen.

De kelk is breed, ondiep en ”rommelig”. Soms zijn er aparte bobbels in de kelkholte.
De appel kan niet goed tegen butsen en vallen.

Gamerse Zure in de stromende regen aan de boom. Het zijn stevige takken die de weelde dragen……………..

Bladeren en één Gamerse Zure in de West-Europese moessonregen

Nieuwe Toekomst voor de Gamerse Zure?

Inmiddels zijn er mensen die de teloorgang van de Gamerse Zuren proberen te keren. Het Gelderse Steunpunt Hoogstamfruit en de gemeente Geldermalsen hebben enkele jaren geleden in Tricht weer Gamerse Zure aangeplant. Een Agrarische Natuur Vereniging nabij de Bommelerwaard wil ze herintroduceren. Vermoedelijk zal de sierwaarde naast de smaak argument zijn om de Gamerse Zure aan te planten. Dit uiteraard naast respect voor onze fruitcultuurhistorie in het algemeen en die van Gameren en verre omstreken in het bijzonder!



Aan de inhoud van deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend
©2001- POMologische Vereniging Noord-Holland