Voor u gebladerd
De hoogstamboomgaard natuurlijk!
 


Boekgegevens
Titel: De hoogstamboomgaard natuurlijk!
Subtitel: Een oriënterend onderzoek naar natuurvriendelijk beheer en inrichting van hoogstamboomgaarden
Auteurs: Henk van Blitterswijk en Jessie Baeten
Uitgave: Wageningen UR, wetenschapswinkel, rapport 229

Te vinden op Internet: documents.plant.wur.nl/wewi/229.pdf

Aanleiding voor het onderzoek was de veronderstelling van de Stichting IJsselboomgaarden dat Nederlandse boomgaarden belangrijke natuurwaarden herbergen. Uit buitenlandse literatuur is bekend dat hoogstamboomgaarden een hoge natuurwaarde kunnen hebben. Die veronderstelling blijkt nu te kloppen

Jessie Baeten, studente aan de Saxion Hogeschool in Deventer heeft voor de Wetenschapswinkel van Wageningen de informatie voor het onderzoek bijeengebracht door interviews met eigenaren van boomgaarden in de IJsselstreek, tijdens veldbezoeken en uit de literatuur. Henk van Blitterswijk, onderzoeker bij onderzoeksinstituut Alterra van Wageningen UR, heeft haar begeleid.

Het onderzoek van de Wetenschapswinkel richtte zich op een inventarisatie van zoogdieren, vogels, dagvlinders en planten en op de mogelijkheden van een meer ecologische inrichting en beheer van de boomgaarden. Een van de uitkomsten van het onderzoek is, dat Nederlandse hoogstamboomgaarden een aantrekkelijke leefomgeving kunnen zijn voor verschillende planten en dieren. Of daadwerkelijk veel soorten voorkomen, hangt af van het beheer, de inrichting, de afstand tot andere boomgaarden en van het omringende landschap, bijvoorbeeld de aan- of afwezigheid van houtwallen. De resultaten van het onderzoek laten zien dat eigenaren graag bereid zijn in hun boomgaard ruimte te bieden aan planten en dieren. De uitkomsten zijn voor de onderzochte soortgroepen zo interessant dat vervolgonderzoek naar andere soortgroepen (ongewervelden, schimmels, mossen, korstmossen) wordt aanbevolen.

Het rapport geeft handreikingen aan eigenaren om het aantal planten en dieren in hun boomgaard op natuurlijke wijze te vergroten. Welke maatregelen het meest interessant zijn, hangt af van de ligging van de boomgaard en van de eigen interesse van de eigenaar. Duidelijk is dat de productiefunctie en de natuurfunctie van de boomgaard goed samen kunnen gaan.

Waar je als hoogstamboomgaardbezitter natuurlijk het meest in geïnteresseerd bent is de vraag wat je nou concreet zoal kunt doen om de natuurrijkdom in je boomgaard te vergroten. Eigenlijk moet je het rapport in zijn geheel lezen, maar uit een samenvatting van het rapport op Internet door de wetenschapswinkel haal ik de volgende suggesties.

  • Kiezen voor grote verscheidenheid aan soorten en rassen fruitbomen;
  • gebruik van (snoei)hout in takhopen of takkenrillen;
  • laten staan van dode bomen;
  • maaibeheer gericht op verschraling;
  • extensieve beweiding;
  • gefaseerde onderhoudssnoei van de vruchtbomen;
  • vermijden van chemische bestrijdingsmiddelen;
  • aanplant van een houtsingel en/of heg;
  • ophangen van verschillende typen nestkasten;
  • het creëren van ruige overhoekjes;
  • het aanleggen van een poel.

In het rapport vind je veel uitgebreider informatie over het waarom wat en hoe van natuurverrijking in de boomgaard.

Ik kan bezitters of beheerders van hoogstamboomgaarden van harte aanbevelen eens rustig het heel leesbare rapportje door te bladeren. Het is eenvoudig te downloaden van Internet. Op de site van de Wageningse Wetenschapswinkel tref je een goede samenvatting aan van het rapport. Zie: www.wur.nl/NL/onderzoek/Wetenschapswinkel/Projecten/hoogstamfruit/

Wie zich verder wil verdiepen in het thema natuur en hoogstamboomgaard vindt een goede literatuurlijst achter in het rapport.

De auteurs verdienen een groot compliment. Ze hebben relevante informatie goed gepresenteerd en hebben goede suggesties voor boomgaardbezitters komende winter hun boomgaard nog wat natuurvriendelijker te maken.

Wageningers, lof en bedankt!



Aan de inhoud van deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend
©2001- POMologische Vereniging Noord-Holland